Menu
My dear friend Jan, You will soon remember me if I say that I’m the soldier you began to paint. The corporal holding the pipe? First of all, I cannot say what has happened to me since last I saw you.
A friend of the brushes and paint
Deze woorden schrijft Leslie Dowson, corporaal bij het RAF Pioneer Corps, op 18 april 1945 aan Jan Heesters. Dowson is een van de piloten die na te zijn gestrand op een militaire missie bij kunstschilder Heesters een veilig onderkomen vond. En wat voor plek, als je zelf ook een artistieke inborst hebt en ‘a friend of the brushes and paint’ bent. Wat Dowson niet kon beschrijven in zijn brief, drukte hij wel uit door middel van zijn tekeningen van de landing op de Normandische kust tijdens D-Day. Als constructeur van noodlandingsbanen was de van oorsprong reclame- en decoratietekenaar betrokken bij de invasie op 6 juni 1944. Al wachtend in zijn landingsvaartuig te midden van het geweld legde hij met alleen zijn vulpen en een potje water vast wat hij om zich heen zag gebeuren: De immense vloot samengepakt in het kanaal, onder het gebulder van kanonnen, tegen de bleke weerkaatsing van de golven; de hemel gevuld met spervuur ballonnen, en talloze vliegtuigen die daar onheilspellend tussendoor razen.
Hoe precies Leslie Dowson in 1943 bij Heesters terecht kwam is niet bekend. Waarschijnlijk was dat geregeld door Kapelaan Woestenburg, die in de oorlogsjaren in Schijndel een grote rol speelde in het verzet en het opvangen en onderbrengen van geallieerde militairen. Een van de vaste onderduikadressen was dat van kunstschilder Jan Heesters aan de Pompstraat 17. Op de etspers in Jans atelier maakte men valse persoonsbewijzen en bonnen. In een klein schuilkamertje op zijn zolder hebben verschillende piloten een tijdje veilig verstopt gezeten. Heesters voorzag zijn ‘gasten’ van een normaal kostuum ter vervanging van het militaire uniform en liet ze daarmee ook gewoon in de tuin achter het huis. Bovendien zaten ze model voor tekeningen en schilderijen. Niet alleen voor Heesters zelf maar ook oor zijn toenmalige leerling Kees Bol, aan wie Leslie Dowson in zijn brief nog vraagt de hartelijke groeten over te brengen.
Via zo’n portrettekening herkende een van de opgevangen piloten naar verluidt later een lotgenoot in een krijgsgevangenenkamp in België en deed hem daar ‘de groeten van Jan Heesters’.
Leslie Dowson overleefde de oorlog, zoals ook blijkt uit de brief die hij aan Heesters schreef. Zijn eigen tekeningen van de landing op 6 juni 1944 en andere oorlogstaferelen hebben nog lang de muren van zijn huis in Sheffield getooid. Hij stierf in 2003 op 88-jarige leeftijd.
